میدان نقش جهان

میدان نقش جهان یا میدان امام در شهر اصفهان دارای 560 متر طول، 160 متر عرض و 9 هکتار مساحت در لیست میراث جهانی ایران در یونسکو قرار دارد

میدان چوگان

میدان نقش جهان همانطور که از اسمش پیداست، میدانی هنری است، نام نقش جهان به معنی تصویر جهان است و قبلاً به نام میدان شاه نیز شناخته می‌شد.

این میدان بزرگ و مستطیل شکل، مسجدهای زیبا و بینظیر با گنبدهای فیروزه ای، کاخ چند طبقه و بینظیر عالی قاپو و بازاری هنری قیصریه را در خود جای داده است.

مغازه های بازار میدان نقش جهان همگی دارای طرحی دوطبقه یکسان با طاق‌های دو طبقه و متصل به هم هستند. این میدان یکی از بزرگترین میادین شهری جهان و نمونه ای برجسته از معماری ایرانی و اسلامی است که در لیست 10 میدان بزرگ و تاریخی جهان قرار دارد.

این میدان زیبا و بزرگ در سال 1979 میلادی در لیست میراث جهانی ایران در یونسکو قرار گرفت و هر ساله بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر دنیا برای دیدن این میدان به ایران سفر می کنند.

این میدان که توسط شاه عباس اول در آغاز قرن هفدهم ساخته شده است مرکز فرهنگ، اقتصاد، مذهب، قدرت اجتماعی، حکومت و پایتخت صفویه بود. روزگاری نچندان دور در میان این میدان چوگان بازی می کردند.

حیاط مرکزی وسیع آن برای جشن ها، تفرجگاه ها و اعدام های مجرمان، برای بازی چوگان، مراسم مذهبی و برای جمع آوری نیروها استفاده می شد.

تقریبا در هر گوشه از این میدان که بایستید تمام مغازه ها، مسجد ها، کاخ و بازار آن را می توانید ببینید. پس از ورود برای اولین به داخل میدان محو تماشای زیبایی های آن می شوید و صدای ثم و زنگوله اسب های درشکه چیان و هیاهوی مردم در بازار گوش هایتان را می نوازد.

شاید تا دقایقی خود را وسط یک معماری زیبا مربوط به چند قرن پیش بیابید که کاملا دست نخورده و سالم است و به همان شکل اولیه خود باقی مانده است. در زمان نوشتن مقاله یک حوض آب بزرگ نیز در وسط میدان قرار دارد.

از ورودی های شرقی و غربی در دهه های گذشته ماشین نیز وارد میدان می شد ولی امروزه ورود خروج خودرو به میدان ممنوع شده است و تنها کالسکه های زیبا اجازه رفت و آمد دارند.

میدان امام یک میدان عمومی شهری در مرکز اصفهان است. شهری که در مسیر اصلی شمال به جنوب و شرق به غرب از مرکز ایران می گذرد و از دوران قدیم دارای اهمیت فراوان بوده و در دوره هایی پاینخیت ایران نیز بوده است.

رودخانه زاینده رود یکی از مهمترین عوامل سرسبزی و آبادانی شهر اصفهان بوده است و این میدان یکی از بزرگترین میدان های شهری جهان و نمونه ای برجسته از معماری ایرانی و اسلامی است.

در بازار میدان نقش جهان زیباترین صنایع دستی ایران را می توانید بیابید و بخرید و تقریبا در بازدید یکروزه به چشم خریدار، شاید موفق به دیدن تنها نیمی از مغازه ها خواهید شد.

ورود خودرو به داخل میدان ممنوع و بازدید از کاخ عالی قاپو، مسجد امام و شیخ لطف الله و بازار قیصریه امکان پذیر است.

این میدان هنری یکی از بزرگترین سوژه ها برای عکاسان حرفه ای است و شاید عکاسی کامل تمام بخش های آن برای یک عکاس حرفه ای یک هفته زمان نیاز داسته باشد.

مغازه های داخل بازار در طول چند صد سال گذشته تغییری نداشتند و بدون تغییر ظاهری و داخلی به کسب و کار خود ادامه می دهند.

این میدان نمونه‌ای از مجموعه‌های شهری در ایران نیست، چرا که شهرها در ایران معمولاً بدون فضاهای باز قابل ملاحظه ساخته شده‌اند و از حداکثر فضا برای ساخت و ساز استفاده شده است.

در این بازار مستطیل و سر پوشیده دور میدان، دو سری مغازه وجود دارد سری اول در بخش درونی که فقط یک ضلع آن ها رو به بازار درب و ویترین دارند و سری دوم که در ضلع بیرونی قرار دارند و از داخل میدان هم دیده می شوند که هم به درون بازار و هم به داخل حیاط میدان درب و ویترین دارند.

ناب ترین و زیباترین هنرهای صنایع دستی را می توان در این بازار یافت. بازاری که هیچ توریستی توانایی خرید نکردن از آن را ندارد.

مجموعه ای همگن شهری که بر اساس طرحی منحصر به فرد، منسجم و هماهنگ ساخته شده است، میدان امام قلب پایتخت صفویه بوده و یک واقعیت شهری استثنایی است.

تمام عناصر معماری که میدان را ترسیم می‌کنند، از جمله طاق‌های مغازه‌های آن، از نظر زیبایی شناسی قابل توجه هستند و با انبوهی از کاشی‌های سرامیکی میناکاری‌شده و نقاشی‌ها تزئین شده‌اند.

قدم زدن در داخل این میدان، نشستن بر روی صندلی ها، صدای سم اسب های درشکه ها و گوش دادن به صدای فئاره های آب حوض بزرگ وسط میدان از دیگر لذت های گردشگری در این میدان تاریخی است.

چهار بنای شاخص در این میدان بینظیر خودنمایی می کنند که در ضلع شمالی سردر زیبای بازار قیصریه، در ضلع جنوبی مسجد بزرگ امام، در ضلع غربی کاخ شش طبقه عالی قاپو و ایوان بینظیر آن و در ضلع شرقی مسجد زیبای شیخ لطف الله قرار دارد که شاهد قابل توجهی از سطح زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران در دوران صفویه است.

مسجد شاه

مسجد شاه (عکس بالا) که در ضلع جنوبی میدان قرار دارد و به سمت مکه زاویه دارد و از جذابیت خاصی برخوردار است. این بنا مشهورترین نمونه از معماری رنگارنگ است که در زمان سلسله صفویه به اوج خود در ایران رسید.

این مسجد دارای دو مناره بلند می باشد که تقریبا بلندترین مناره های مسجد در شهر اصفهان هستند.

کاخ عالی قاپو

کاخ عالی قاپو (عکس بالا) در ضلع غربی، ورودی بنای محوطه کاخ و باغ های سلطنتی را تشکیل می دهد که در پشت آن امتداد یافته است. آپارتمان ها، درگاه مرتفع، و تراس سرپوشیده آن مشهور است.

این کاخ از پشت به کاخ شاهی وصل می شد و شاه گهگاه سفیرهای کشورهای دیگر را در آنجا می پذیرفت.

پس از ورود به کاخ از پلکان های پهن و بزرگ به طبقه های بالاتر و روی بالکان هدایت می شوید. در قدیم شاه بر روی این بالکان، بازی چوگان درون میدان را نگاه می کرد. این بالکان دارای یک حوض بینظیر نیز می باشد.

در صورت بازدید از این میدان فراموش نکنید، بهترین مکان در دسترس برای عکاسی از فضای میدان، سردر بازار قیصریه، مسجد شاه و مسجد شیخ لطف الله، همین بالکان کاخ عالی قاپو است.

اتاق های این طبقه و 2 طبقه بعدی دارای گچ بری های بینظیر و نقاشی های زیبایی است. برای رفتن به طبقه های بالاتر باید از پلکان های کوچک و باریک دایره ای به بالا یا پایین بروید.

مسجد شیخ لطف الله

مسجد زیبا و هنری شیخ لطف الله (عکس بالا) که فاقد گلدسته است یکی دیگر از بناهای بینظیر این میدان و ایران است.

در هنگام ورود به آن از راه رو تاریکی گذر می کنید و بعد وارد یک فضای مربع شکل زیبا می شوید که در هنگام نگاه کردن به سقف دایره ای زیبای آن دیگر نمیتوانید چشم از آن بردارید.

دروسط دایره سقف آن عکس یک طاووس نقاشی شده است که هنگام غروب آفتاب نور خورشید به کاشیکاری های سقف آن تابیده و تبدیل به پرهای آن می شود.

البته امروزه برای اینکه توریست های بسیاری در طول روز از این مکان بازدید می کنند، در تمام ساعت های روز بصورت دایم یک پروژکتور بزرگ روشن می باشد تا همه بتوانند این طاووس را ببینند.

بازار قیصریه

بازار قیصریه (عکس پایین) در ضلع شمالی به بازار اصفهان به طول 2 کیلومتر منتهی می شود و مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی که به عنوان مسجدی اختصاصی برای بارگاه سلطنتی ساخته شده است، امروزه یکی از شاهکارهای معماری دوره صفویه به شمار می رود.

بالای ورودی به بازار بزرگ قیصریه، بالکنی قرار دارد که نوازندگان را در خود جای می داده و کنسرت های عمومی برگزار می کردند.

ابن سردر زیبا، میدان نقش جهان را به بازار اصلی اصفهان متصل می کند.

معیارهای ثبت در یونسکو

یونسکو دارای چندین معیار است که یک بنای تاریخی یا باستانی برای ثبت در آن باید یک یا چند مورد از آن ها را داشته باشد که در اینجا به بررسی معیارهای میدان نقش جهان می پردازیم.

معیار اول: میدان نقش جهان یک مجموعه شهری همگن را تشکیل می‌دهد که در یک بازه زمانی کوتاه بر اساس نقشه‌ای منحصربه‌فرد، منسجم و هماهنگ ساخته شده است. تمام بناهای تاریخی رو به میدان از نظر زیبایی شناسی قابل توجه هستند.

مسجد شاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که از طریق یک درگاه عمیق با گوشه‌های زاویه‌دارو ورودی که در قسمت داخلی آن با موزاییک‌های نفیس میناکاری پوشانده شده است.و درب های عظیم که بالای آن نیم گنبدی بزرگ و کاشی کاری شده ای دارد، به ضلع جنوبی میدان متصل می‌شود.

این سردر که توسط و دو مناره بزرگ و بلند آن، به ‌وسیله یک ورودی قرینه به سمت جنوب امتداد یافته و به حیاط منتهی می‌شود که در نتیجه میدان که در جهت شمال-جنوب ساخته شده است را به مسجد که در جهت شمال شرقی-جنوب غربی (که طبق سنت به سمت مکه) ساخته شده است، متصل می‌کند.

اصفهان به شهر گنبدهای فیروزه ای معروف است و مسجد شاه اصفهان مشهورترین نمونه از معماری رنگارنگ است که در دوره صفویه در ایران به اوج خود رسید.

کاخ عالی قاپو (عکس پایین) ورودی بنای محوطه کاخ و باغ های سلطنتی پشت آن را تشکیل می دهد. طبقه ها، راهروها، اتاق ها و سقف های آن  کاملاً با نقاشی و گچ بری های بینظیری در دنیا تزئین شده اند که بسیار مشهور هستند.

کاخ عالی قاپو در سمت میدان، 48 متر ارتفاع دارد که توسط چندین طبقه از اتاق ها با یک تراس حوض دار که دارای 18 ستون چوبی بینظیر، نقاشی ها و کاشی کاری های زیبا بر دیوارها و سقف بزرگ آن که بر روی ستون های چوبی نازک قرار گرفته است، سایه افکنده است.

تمام عناصر معماری میدان امام، از جمله طاق‌ها، با انبوهی از کاشی‌های سرامیکی میناکاری‌شده و با نقاشی‌هایی که تزئینات گلی غالب است، درختان گلدار، گلدان‌ها، دسته‌ گل‌ها و غیره تزئین شده‌اند.

در این دوران  رضا عباسی نقاش بزرگ و برجسته ایران، در زمان شاه عباس، مدیر نقاشی مدرسه اصفهان بود که در داخل و خارج از ایران همواره از وی و کارهایش تجلیل می شود.

معیار پنجم: میدان نقش جهان اصفهان یک تحقق استثنایی شهری در ایران است، جایی که معمولاً شهرها بدون فضاهای باز، به جز حیاط کاروانسراها محکم و بدون فضای باز قرار گرفته اند و از حداکثر فضا برای ساخت و ساز استفاده شده است.

معیار ششم: میدان امام قلب پایتخت صفویان بود. میدانی وسیع که برای تفرجگاه‌، جمع‌آوری نیرو، چوگان بازی، جشن‌ها مراسم مذهبی وعمومی و بازار مورد استفاده قرار می‌گرفت.

مغازه ها را در هر طرف خود جای داده است. به طور خلاصه، میدان نقش جهان اصفهان، بنای برجسته زندگی فرهنگی-اجتماعی ایرانیان در زمان سلسله صفویه بوده است.

بناهای تاریخی میدان امام اصفهان از نظر شکل و طرح، مصالح و جوهر، مکان و مکان و روح یکسان و زیبا هستند. سطح میدان عمومی که زمانی پوشیده از ماسه بود، اکنون با سنگ فرش شده است.

این بازسازی ها و تصمیم ها که توسط کارشناسان میراث فرهنگی انجام شده است باعث آرامش بیشتر فضای داخل میدان و بالا رفتن کیفیت پیاده روها و کف راهروها شده است.

میدان امام اصفهان که از اموال عمومی است به شماره 102 در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

درباره عکاس

عکاسی یکی از هنرهایی است که طرفداران بسیاری دارد و در دوران معصر نقش ثبت تاریخ فرهنگی، هنری و سیاسی را نیز بر عهده دارد.

از دید حرفه ای دوربین های موبایل در مکان های تاریخی مانند اصفهان که دارای نقاشی های بسیاری بر درب و دیوارهای کاخ های خود است، به داد این آثار رسیده است، چرا که با جمع آوری دوربین های دیجیتال کوچک که دارای فلش بودند، دیگر به این نقاشی ها آسیب نمی رسد.

شهر اصفهان دارای رکورد زیباترین و قدیمی ترین نقاشی ها بر دیوارهای کاخ ها و مکان های ناریخی خود در ایران می باشد که همواره حفظ و مرمت این آثار در دستور سازمان میراث فرهنگی است.

رضا گودرزی عکاس سایت پرشیا از سال 1386 مشغول به عکاسی حرفه ای و جمع آوری آرشیو عکس از اماکن تاریخی و گردشگری و طبیعت ایران بخصوص شهر تاریخی اصفهان است که برخی از این فعالیت ها را در سایت پرشیا بصورت مقاله های ایرانشناسی، تابلو عکس نفیس، کتاب عکس نفیس و محصولات هنری مثل تیشرت های ایرانگردی و ایرانشناسی می توانید ببینید و لذت ببرید.

در تمام زمینه های عکاسی میراث فرهنگی و گردشگری، تولید کتاب های عکس نفیس ایرانگردی و تیشرت های ایرانگردی و تاریخی مانند همکاری و اسپانسری در چاپ کتاب عکس نفیس اصفهان می توانید مشاوره بگیرید و همکاری داشته باشید.

لینک های مفیدبرای شما با توجه به صفحه ای که مطالعه فرمودید:

برای خواندن مقاله کامل درباره شهر اصفهان لطفا اینجا کلیک کنید.

برای خواندن مقاله های بیشتر در زمینه ایرانشناسی، پیشنهاد می کنیم به قسمت ایرانشناسی در سایت پرشیا اکسپو سری بزنید.

برای آشنا شدن با تمام سایت های تاریخی و باستانی ایرانی که در یونسکو ثبت شده اند، پیشنهاد می کنیم به قسمت یونسکو در سایت پرشیا اکسپو سری بزنید.

صنایع دستی و هنری

تابلو عکس نفیس میدان نقش جهان در سایز 50-70 / 100/70، برای دیدن این تابلو عکس نفیس می توانید اینجا کلیک کنید.

تیشرت های پنبه درجه یک با طرح های اصفهان، کاخ عالی قاپو، میدان نقش جهان در رنگ سفید و مشکی. برای دیدن این تیشرت می توانید اینجا کلیک کنید.

با توجه به آرشیو کامل عکاس سایت پرشیا که در طول دو دهه اخیر از میراث فرهنگی و گردشگری ایران تهیه شده است، تابلو عکس های نفیس و تیشرت های زیبای برند پرشیا را می توانید در قسمت فروشگاه سایت ببینید.

در طول دو دهه عکاسی و سفر به شهر زیبای اصفهان و عکاسی در بهترین روزها و زوایا و فصل ها، هم اکنون یک آرشیو کامل عکس از امیراث فرهنگی و گردشگری نصف جهان در قالب یک کتاب عکس اصفهان در سایز رحلی با جلد سخت و قاب نفیس در تیراژ 1000 جلد آماده چاپ می باشد.

از کارخانه ها، معادن، شرکت ها و برندهایی که علاقمند به همکاری در زمینه چاپ کتاب عکس نفیس و انجام مسولیت های اجتماعی خود در زمینه میراث فرهنگی و گردشگری دارند می توانند با زدن روی دکمه زیر اطلاعات بیشتری بدست بیاورند:

مسجد شیخ لطف الله، دوران قاجار

کاخ عالی قاپو، دوران پهلوی

میدان نقش جهان، دوران قاجار

هم اکنون می توانید این مقاله را از طریق واتساپ و تلگرام… به اشتراک بگذارید: